Γυναίκες και άθληση

Η συμμετοχή των γυναικών στους Ολυμπιακούς Αγώνες ήταν καθολικά απαγορευμένη, όπως και η εισοδός τους στο Στάδιο για την παρακολούθηση των αγωνισμάτων. Μάλιστα υπήρχε πρόβλεψη οι παραβάτιδες να θανατωθούν με πτώση από το Τυπαίο Όρος. Η μοναδική γυναίκα που είχε τη δυνατότητα να παρακολουθεί τους αγώνες ήταν η ιέρεια της Δήμητρας Χαμύνης, παλιάς θεότητας του τόπου που σχετίζεται με τη γη και τη γεωργία (χαμύνη <χαμαί = χάμω, δηλαδή κάτω). Η ιέρεια καθόταν στον βωμό της θεάς, στο βόρειο πρανές του Σταδίου.

Μοναδική εξαίρεση γυναικείας παρουσίας μέσα στο Στάδιο της Ολυμπίας αποτελεί η Ροδίτισσα Καλλιπάτειρα, κόρη του ολυμπιονίκη Διαγόρα και μέλος οικογένειας ολυμπιονικών, η οποία κατά τη διάρκεια της 96ης Ολυμπιάδας (396 π.Χ.) παραβίασε την απαγορευτική διάταξη, μπήκε κρυφά στο Στάδιο και παρακολούθησε το γιο της Πεισίροδο να αγωνίζεται και να κερδίζει στην πυγμαχία. Οι ελλανοδίκες όμως δεν την τιμώρησαν, σεβόμενοι την αθλητική ιστορία της οικογένειάς της.

Μοναδικοί αθλητικοί αγώνες γυναικών που τελούνταν στην Ολυμπία ήταν τα Ηραία. Είχαν θεσπιστεί στην Ολυμπία και τελούνταν κάθε 4 χρόνια προς τιμήν της Ήρας, συζύγου του Δία, σε εντελώς διαφορετικό χρόνο από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Λέγεται ότι πρώτη διοργάνωσε τους αγώνες η Ιπποδάμεια για να Ευχαριστήσει την Ήρα για τον γάμο της με τον Πέλοπα

Στα Ηραία διαγωνίζονταν νεαρά κορίτσια και όχι παντρεμένες γυναίκες, σε αγώνα δρόμου μήκους 500 ποδών, δηλαδή περίπου 100 μέτρων σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες: παιδική εφηβική και νεανική. Οι αθλήτριες έτρεχαν με λυτά μαλλιά και κοντά χιτώνα, ενώ οι νικήτριες βραβεύονταν με στεφάνι αγριελιάς και κομμάτια από την ιερή αγελάδα που θυσιαζόταν προς τιμήν της Ήρας.

Γυναίκες όμως αναδείχθηκαν ολυμπιονίκες στα αγωνίσματα των ιππικών αγώνων ως ιδιοκτήτριες αλόγων. Πρώτη από αυτές ήταν η Κυνίσκα, κόρη του βασιλιά της Σπάρτης Αρχιδάμου.